Psikolojik olarak hasta olduğunu düşünmek; bir diğer deyişle hastalık kaygısı bozukluğu; aslında başlı başına bir rahatsızlık olarak öne çıkmaktadır. Hipokondriya ya da hastalık hastalığı gibi tanımlarla da ifade edilen durum; belli bir kaygı aşamasını geçtiği takdirde hastalık olarak ifade edilebilir. Ancak nadir olarak kişinin böyle bir tedirginlik duyması doğrudan hastalık olarak nitelendirilemez.

Her rahatsızlıkta olduğu gibi hastalık kaygısı bozukluğunda da; psikolojik etkenlerden kaynaklı olması nedeniyle stres faktörü oldukça önemlidir. Kişinin hasta olacağına ya da hasta olduğuna dair yoğun kaygı ve endişe durumu olarak ifade edilebilen hipokondriya 2013 yılında Amerikan Psikiyatri Birliği’nin tanısıyla hastalık kaygısı bozukluğu ismini almıştır.

Hipokondriya

 Bu rahatsızlığa sahip olan kişi devamlı olarak ağır bir rahatsızlığı bulunduğunu ya da böyle bir rahatsızlığı olacağını düşünerek istem dışı kaygı geliştirir. Genelde bedensel herhangi bir belirti olmaksızın ortaya çıkan bu endişe durumu; hipokondriya rahatsızlığının en önemli belirtisidir. 

Burada en belirleyici nokta kişinin sağlık durumu ile ilgili devamlı şekilde ve yoğun kaygı yaşaması durumudur. Ayrıca ailede görülmekte olan ya da geçmişte tecrübe edilen kronik rahatsızlık hikayelerinin de bu durumu tetiklediği bilinmektedir.

Hipokondriya Belirtileri

Hastalık kaygısı bozukluğu tanısının konulabilmesi için diğer pek çok hastalıkta olduğu gibi belli şartlar gerekir. Yani bir insan kısa bir süre sağlığına dair endişe duyduğu için hipokondriya tanısı almaz. Bu teşhisin yapılabilmesi için kişinin yaklaşık 6 ay gibi uzun bir süre boyunca aynı yoğun endişeyi sürdürdüğü bilinmelidir. 

Hipokondriya belirtileri kişiden kişiye değişiklik göstermekle birlikte; bazı hastalar tek bir rahatsızlığa odaklanırken; bazı hastaların birden fazla rahatsızlığa yakalanabileceği endişesi taşıdığı görülebilir. Hipokondriya rahatsızlığının teşhis edilebilmesi için kişinin bir uzmandan destek alması gerekir.

Hastalık kaygısı bozukluğu psikolojik alt tabanlı bir rahatsızlıktır ve 2 farklı tepki ile ortaya çıktığı bilinir. Bu rahatsızlığı yaşayan bir grupta devamlı doktora gitme ve sürekli sağlık taraması yaptırma; hatta sonuçlar olumlu olsa da kaygıyı devam ettirme durumu görülür. 

Kendini Hasta Olduğuna İnandırmak

Hastalık kaygısı bozukluğu yaşayan diğer grupta ise hastane ortamından ve doktordan kaçınma davranışı gözlenir. Bu davranış biçimi ilerlediği takdirde kişi hastane dışındaki mekanlardan da kendisini soyutlayabilir. Strese karşı fazlaca hassasiyet gösterme; yukarıda belirtilen her iki hipokonndriya grubunun da ortak özelliği olarak öne çıkmaktadır.

 Kendini hasta olduğuna inandırmak bu rahatsızlığın temel özelliklerinden birisidir ve kişi uzun bir müddet ciddi hastalığı olduğuna dair yaşadığı devamlı korku nedeniyle stres düzeyinin yükselmesi söz konusu olur. Bu durum da zaman içerisinde günlük yaşamı ve psikolojik sağlığı etkileyebilir. Dolayısıyla günlük yaşamın stresi hastalanma kaygısının da artışına sebep olabilir.

Sürekli Hasta Hissetmek

Aslında hastalık kaygısı bozukluğu; kişinin kendi üzerinde değerlendirme yapması açısından zor bir konu. Çünkü sürekli hasta hissetmek ve bunun getirdiği kaygıların fiziksel mi yoksa psikolojik kaynaklı mı olduğunu kişinin kendisinin anlaması zor olabilir. Herhangi fiziksel bir rahatsızlık için doktora başvurulduğu gibi; psikolojik sağlık açısından da psikologlardan destek almak uygun olacaktır.

Hastalık kaygısı bozukluğunun kişilerin zaman içerisindeki sosyal yaşantısını ve arkadaşlık ilişkilerini dahi yıprattığı ifade edilebilir. Ayrıca insanların yoğun zihinsel faaliyet gerektiren işlere odaklanmalarını ya da okul ile iş performanslarının olumlu olmasını engelleyen yorucu bir psikolojiye sahip olmasına yol açmaktadır. 

Hipokondriya rahatsızlığının önüne geçmek için stres ve kaygı unsurlarıyla baş edebilmeyi öğrenmek çok önemlidir. Rahatsızlığın kaygıyla tetiklenen bir yapısı olduğu için stres yönetimine dair bilgi edinilmesi gerekir